لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

آگاهی از ویژگی های مورفولوژیکی رودخانه ها یکی از پیش نیازهای شناخت رفتار و استفاده بهینه از هر رودخانه می باشد. بطور کلی فیزیوگرافی حوزه آبریز نقش اساسی در تعیین عواملی نظیر حجم سیلاب ها، تعیین فرسایش پذیری و رسوب زایی حوضه های آبریز دارد. در این پژوهش به منظور شناخت رفتار رودخانه گاماسیاب پایین واقع در شرق استان کرمانشاه، به ویژگی های ژئومورفولوژی مهندسی این رودخانه توجه شده است. بررسی خصوصیات ژئومورفولوژی مهندسی این رودخانه با استفاده از داده های حاصل از پژوهش های پیشین و بر اساس بازدید از محل و برداشت های صحرایی، بررسی نقشه های زمین شناسی و توپوگرافی منطقه مذکور انجام شده است. خواص فیزیوگرافیکی حوزه آبریز، ویژگی های مورفولوژیکی کانال و شرایط زمین شناسی در این ناحیه، بررسی شده اند. در این پژوهش، پارامترهای ژئومرفولوژیکی متعددی از قبیل عرض متوسط، محیط، مساحت، ضریب شکل هیدرولوژیکی، شکل حوزه آبریز، ارتفاع بیشینه، کمینه، ارتفاع متوسط و شیب طولی رودخانه محاسبه شده است. هم چنین وضعیت تراکم شبکه آبراهه رودخانه گاماسیاب بررسی شده و زمان تمرکز آن محاسبه گردیده است. در نهایت رودخانه گاماسیاب بر اساس تقسیم بندی های مختلف رودخانه ها بررسی و طبقه بندی شده است.

ادوارد سعید در «شرق شناسی» ویژگی های گفتمانی آن بخش از دانش را توضیح می دهد که در قرن نوزدهم توسط محققان، سفرنامه-نویسان، شاعران و رمان نویسان پدید آمد، دانشی که عملا شرق را نه به عنوان جامعه و فرهنگی که بر اساس خود عمل می کند، بلکه همچون مخزنی برای دانش غربی ساخت. این مقاله بر مبنای نظریات پسااستعماری (با تاکید بر آرای ادوارد سعید) و با استفاده از روش تحلیل گفتمان به بررسی سفرنامه هایی می پردازد که جغرافیای فرهنگی کرمانشاه را مورد توصیف قرار داده اند. هدف این پژوهش شناخت کرمانشاهی است که در آثار شرق-شناسان معرفی شده است. به عبارتی به این دلیل که مطالعات موجود جنبه کلی داشته و هیچ گاه مناطق مختلف به صورت مستقل و محلی مورد بررسی قرار نگرفته است، بر آنیم که به شکلی بومی کلیشه های شرق شناسانه به کار رفته در متون و نوشته های غربی در خصوص منطقه ی کرمانشاه را از طریق روش تحلیل گفتمان مورد کنکاش قرار دهیم. یافته ها حاکی از تسلط لایه های مضاعفی از سویه های شرق شناسانه نسبت به منطقه کرمانشاه است زیرا هم شامل مواردی است که به ایرانیان داده شده و هم شامل صفاتی است که به کردها (به دلیل داشتن جمعیت کردزبان) نسبت داده شده و هم خصایص اعراب (به دلیل هم مرز بودن و داشتن عبور و مرور سهل و فراوان با اعراب) را در خصوص مردم منطقه به کار برده اند.

خشکسالی یکی از پدیده های جوی است که بخش های مختلف محیطی را در طول دوره حاکمیت تحت تاثیر قرار میدهد. یکی از بخش های متاثر شده از شرایط بلند مدت خشکسالی منابع آب های زیرزمینی است که متاسفانه کمتر از سایر بخش ها مورد توجه قرار گرفته است. در این مقاله تلاش شده است با استفاده از شاخص  SPI  و دیگر معیار های مشتق شده از آن از قبیل طولانی ترین دوره خشکسالی، تعداد ماه های مواجه با خشکسالی و بزرگی خشکسالی (DM)، ابتدا شرایط بلندمدت خشکسالی در منطقه شرق استان کرمانشاه بررسی شده و سپس بر اساس شاخص SPI تاثیر خشکسالی بر منابع آب زیرزمینی مورد تحقیق قرار گیرد. در رابطه با تاثیر خشکسالی بر منابع آب زیرزمینی ضمن بررسی نوسانات ماهانه SPI و سطح آب زیرزمینی در طی دوره آماری 30 ساله، ضریب همبستگی بین دو پارامتر مذکور نیز محاسبه شد. نتایج این بررسی ها نشان داد که تمام ایستگاه ها در منطقه مورد مطالعه با خشکسالی مواجه بودند. همچنین از بین معیارهای مورد توجه در شاخص SPI، معیار مجموع بزرگی خشکسالی (DM)، معیار مناسبتری جهت نشان دادن وضعیت خشکسالی در منطقه تشخیص داده شد. در رابطه با تاثیر خشکسالی بر منابع آب زیرزمینی نیز مشخص شد، خشکسالی های رویداده در افت سطح آب های زیرزمینی تاثیر بسزایی گذاشته اند. با توجه به وجود ضریب همبستگی بین مقدار SPI و عمق آب زیرزمینی می توان گفت، شاخص SPI شاخص تقریبا مناسبی جهت بررسی اثرات خشکسالی بر منابع آب زیرزمینی است این در حالیست که اولا منطقه مورد مطالعه یک منطقه کارستی است و منابع آبی آن نیز، تحت شرایط سیستم های کارستی قرار دارند. ثانیا با توجه به توسعه کشاورزی در منطقه و بهره برداری از منابع آب زیرزمینی جهت مصارف کشاورزی و حتی شرب، بی شک یکی از عوامل افت سفره های آب زیرزمینی استفاده از این منابع جهت تامین آب برای بخشهای مختلف است.

گردشگری هوشمند روستایی به عنوان یک راهبرد جدید در مسیر توسعه پایدار روستاها مطرح می شود. هدف از پژوهش حاضر بررسی میزان اثرگذاری مؤلفه های گردشگری هوشمند روستایی بر پایداری روستاهای هدف گردشگری شرق استان کرمانشاه است. روش تحقیق در نوشتار حاضر بر اساس هدف، از نوع کاربردی و بر اساس ماهیت، توصیفی- تحلیلی است. جمع آوری اطلاعات به روش اسنادی منابع کتابخانه ای، مجله های علمی و گردآوری میدانی به روش پرسشنامه و اطلاعات مورد نیاز در زمینه گردشگری هوشمند روستایی و شاخص های آن با استفاده از پیشینه، با توجه به شرایط منطقه جمع آوری شده است. پرسشنامه به دلیل بررسی وضعیت گردشگری هوشمند روستایی در روستاهای نمونه، در قالب طیف پنج گزینه ای لیکرت تهیه و در بین روستاییان توزیع و تکمیل شده است. از مجموع (1191 خانوار) 3888 نفر تعداد جمعیت روستاهای نمونه با فرمول کوکران با خطای 065/0 درصد حجم نمونه 215 نفر به دست آمد. برای سنجش گردشگری هوشمند روستایی و توسعه پایدار روستایی با توجه به نوع داده ها از آزمون های همبستگی پیرسون ، تی تک نمونه ای استفاده شده است. در ادامه به دلیل سطح بندی روستاهای مورد مطالعه به لحاظ دستیابی به گردشگری هوشمند روستایی و توسعه پایدار روستایی با توجه به نوع داده ها از روش وزن دهی CRITIC و روش رتبه بندی COCOSO و  MARCOS استفاده شده است و برای تحلیل تأثیر عوامل گردشگری هوشمند روستایی بر پایداری روستاهای هدف گردشگری از روش معادلات ساختاری SMART PLS استفاده شده است. برای تحلیل­های آماری از نرم افزار JAMOVI و نقشه­ها از نرم افزار GIS استفاده شده است. با توجه به نتایج، ضرایب t بین متغیرهای اصلی پژوهش، بیش از 161/22 بوده یعنی رابطه معنادار و غیر مستقیم است بدین ترتیب انواع شاخص های گردشگری هوشمند روستایی بر توسعه پایدار سکونتگاه­های روستایی تأثیر مثبت و معناداری دارد و گردشگری هوشمند روستایی با ضریب 821/0 بیشترین تأثیر مستقیم بر توسعه پایدار روستایی را داشته  و متغیر مستقل 3/86 درصد از واریانس متغیر توسعه پایدار روستایی را پیش بینی می کنند.

در این تحقیق که به منظور جمع آوری و شناسایی گیاهان دارویی استان کرمانشاه صورت گرفت، ابتدا از فهرست فلوریستیک استان کرمانشاه اسامی گیاهانی که در منابع علمی به عنوان گیاه دارویی ذکر گردیده اند و همچنین نشانی محل جمع آوری و نقاط پراکنش آنها در استان کرمانشاه استخراج گردید. سپس بر اساس نقشه های توپوگرافی و نشانی های استخراج شده به رویشگاه های گیاهان دارویی مذکور مراجعه شد و پس از جمع آوری آنها بر اساس روش های مرسوم تاکسونومیک، از آنها نمونه های هرباریومی تهیه شد. برای هر نمونه گیاه جمع آوری شده ویژگی های رویشگاه شامل: نشانی محل جمع آوری، ارتفاع محل رویش از سطح دریا و سایر ویژگی های بوم شناختی محل جمع آوری یادداشت گردید. علاوه بر این، اطمینان از صحت تطابق نمونه های جمع آوری شده با فهرست گیاهان دارویی استخراج شده، شناسایی و نام گذاری آنها با استفاده از منابع لازم انجام گرفت. اطلاعات جمع آوری شده در مورد هر گونه دارویی در فرم های الصاقی به نمونه هرباریومی آنها ثبت شد. اشکال زیستی گیاهان دارویی شناسایی شده بر اساس روش Raunkiaer (1934) تعیین گردید. در مجموع، 208 گونه دارویی از 198 جنس و 72 خانواده شناسایی شد.

کمپلکس گرانیتویید مصر در شمال شرق استان اصفهان قرار دارد و از نظر ساختاری در زون ایران مرکزی جای دارد. در این ناحیه سه فاز گرانیتویید و یک فاز پگماتیتی به سن ژوراسیک میانی افیولیت ها و سنگ های دگرگونی منطقه را قطع کرده اند. مطالعات صحرایی نشان می دهد که فاز سوم دارای بیشترین حجم و فاز اول دارای کمترین حجم در این مجموعه نفوذی هستند. همچنین، فاز چهارم، پگماتیت ها جوان ترین عضو مجموعه و فاز اول قدیمی ترین عضو این مجموعه هستند. کانی های تشکیل دهنده این کمپلکس گرانیتویید شامل کوارتز، آلکالی فلدسپار، پلاژیوکلاز و مسکوویت است که در تمام واحدهای سنگی وجود دارند. کانی بیوتیت در سه فاز اول، دوم و سوم وجود دارد. تورمالین متعلق به فاز دوم و چهارم و گارنت نیز محدود به فاز سوم است. بررسی ژئوشیمیایی عناصر اصلی در کمپلکس گرانیتویید مصر، حاکی از روند نزولی Al2O3، FeO، Fe2O3، MgO، CaO، MnO، P2O5 و TiO2 و روند صعودی K2O در برابر سیلیس است، که روند نزولی CaO و Al2O3 به تبلور کانی پلاژیوکلاز، روند نزولی TiO2و FeO را به تبلور کانی های اسفن و تیتان می توان نسبت داد. ماگمای مولد سنگ ها ماهیت کالک آلکالن و طیفی از پرآلومین شدید تا ضعیف و در نهایت متاآلومین است. طبق نمودارهای ژئوشیمیایی نمونه های منطقه مورد مطالعه، هم زمان با برخورد و نوع ماگما هیبرید (S و I) تشخیص داده شد. در بررسی های زمین دماسنجی با استفاده از ترکیب فلدسپارها، دماهای به دست آمده بسیار کمتر از دماهایی است که بیانگر محیط های آذرین باشد و می توان نتیجه گرفت که ترکیب فلدسپارها تحت ﺗاثیر فرآیندهای ساب سولیدوس و میلونیتی شدن تغییر یافته است. دماسنجی بیوتیت های موجود در فاز اول دمای642  - 718 درجه سانتی گراد را پیشنهاد می کند.

ارتباط یک ویژگی مهم سیمای سرزمین است که در صورت نابودی، تنوع زیستی در معرض خطر جدی قرار می گیرد. آهوی ایرانی (Gazella subgutturosa subgutturosa) از گونه های شاخص دشت های ایران است که در منطقه شکار ممنوع قراویز در غرب استان کرمانشاه پراکنش دارد. به دلیل آسیب پذیر بودن زیستگاه های این گونه، تهدیدات متعددی پتانسیل تأثیرگذاری را بر روی این گونه دارند. درنتیجه حفظ زیستگاه های مطلوب و راه های ارتباطی بین این زیستگاه ها ضروری است. هدف این مطالعه شناسایی مسیرهای ارتباطی گونه در منطقه شکار ممنوع قراویز با بخش های غربی محدوده پراکنش گونه در کشور عراق است. ابتدا مطلوبیت زیستگاه گونه با استفاده از مدل مکسنت تهیه شد. سپس نتایج مدل به مرزی که محدوده گدار بین ایران و عراق را شامل می شود تعمیم داده شد. به منظور مدل سازی، از نقاط حضور گونه و 9 متغیر زیستگاهی استفاده شد. با اعمال حد آستانه بر روی نقشه مطلوبیت زیستگاه، بلوک های زیستگاهی شناسایی شدند. از معکوس نقشه مطلوبیت به عنوان نقشه هزینه جا به جایی استفاده شد. مدل سازی دالان با استفاده از روش تحلیل کم ترین هزینه، بین بلوک های زیستگاهی صورت گرفت. نتایج نشان داد که متغیرهای فاصله از جاده، ارتفاع و شیب بر روی گونه، بیش ترین تأثیر را داشته اند. براساس متریک های تراکم و مطلوبیت سیمای سرزمین، بالاترین ارزش حفاظتی برای جا به جایی بین لکه های زیستگاهی، مربوط به دالان های غربی منطقه قراویز در مجاورت با کشور عراق است.